Budownictwo energooszczędne wcale nie musi być drogie

Jak budować, to tylko energooszczędnie – przekonują eksperci. Zresztą za kilka lat − od 2021 roku – nie będziemy mieli wyboru i będziemy musieli budować w standardzie energooszczędnym. O tym, na co zwrócić uwagę, projektując i budując dom energooszczędny opowiada doradca ds. OZE Sławomir Rataj z Centrum Technologii Energetycznych w Świdnicy, prezes spółki Domy Czystej Energii.

Co oznacza „dom energooszczędny”?
Mówiąc krótko, to taki dom, który zużywa mniej energii na funkcjonowanie. Budownictwo energooszczędne to filozofia projektowania, wykonywania i użytkowania budynku, które wcale nie musi wiązać się z bardzo dużymi nakładami finansowymi.

Takie budynki charakteryzują się przynajmniej 3 krotnie mniejszym zapotrzebowaniem na energię potrzebną na ogrzewanie i wentylację. Jest to możliwe dzięki dużemu wachlarzowi różnych rozwiązań, począwszy od dobrze zaizolowanych przegród zewnętrznych, które zapewniają dużą szczelność budynku, przez rozwiązania pozyskiwania energii ze słońca, po stosowanie urządzeń, nie tylko AGD, które zapewniają oszczędność energii. Są to m.in. instalacje wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła. Jest to sposób na wentylowanie domu bez wypuszczania ciepłego powietrza do atmosfery a dzięki temu oszczędzamy na ogrzewaniu.

Jak wygląda świadomość społeczna w dziedzinie budownictwa energooszczędnego?
Świadomość potrzeby oszczędzania energii jest duża. Jest to zasługa licznych akcji społecznych nakłaniających do dbania o środowisko. Niestety mało się nadal mówi o rozwiązaniach, które zapewniają te największe oszczędności. Wciąż, podstawowym działaniem związanym z oszczędnością energii dla większości społeczeństwa jest wymiana oświetlenia i urządzeń elektrycznych na takie, które zużywają mało prądu. Mało kto pamięta i wie, że główne oszczędności uzyskuje się w odpowiednim ogrzewaniu budynku, na to idzie najwięcej naszych pieniędzy.

A co z kosztami? Panuje powszechne przekonanie, że budownictwo energooszczędne jest drogie i się po prostu nie opłaca
To nie prawda. Budownictwo energooszczędne wcale nie musi być drogie. Przeciętnie, koszt wybudowania budynku o standardzie niskoenergetycznym, czyli takiego, który zużywa 1/3 energii jest o około 8-10 proc. wyższy w porównaniu do zwykłego budynku. Poza tym jest szereg parametrów, których zastosowanie w budynku nic nie kosztuje.

Ile lat trzeba czekać, by zwróciły się wyższe nakłady inwestycyjne?
Powiększone wydatki, związane z wybudowaniem budynku w standardzie niskoenergetycznym zwracają się po ok 14 latach. Wszystko zależy od źródła ciepła w takim budynku ponieważ to może generować dodatkowe koszty. W przypadku takiej budowy można posiłkować się projektami dopłat. Dzięki temu, okres zwrotu może zmaleć nawet do 9 lat.

Na jakie wsparcie ze strony rządu można liczyć?
Aktualnie został uruchomiony program dopłat do kredytów zaciągniętych na budowę lub zakupu domów lub mieszkań w standardach niskoenergetycznych i pasywnych, który jest realizowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Z dniem 1 stycznia 2014 roku w życie weszły nowe przepisy odnośnie parametrów nowopowstających budynków, które zaostrzają wymogi dotyczące strat ciepła i zapotrzebowania energetycznego. Do 2021 roku przepisy te będą się stopniowo zaostrzać. Niestety wciąż brakuje nam szerszej polityki proenergooszczędnej, która, wzorem innych państw europejskich, mogła by przejawiać się w ulgach podatkowych w przypadku budowy czy użytkowania budynku energooszczędnych.

Zdecydowaliśmy się na budowę energooszczędnego domu − na co należy zwrócić uwagę, budując taki dom? Co należy zrobić, by w takim domu możliwe było oszczędzanie energii?
Przede wszystkim warto jest się dowiedzieć co wiąże się z takim budownictwem dlatego, że by uzyskać dobre wyniki w oszczędzaniu energii trzeba być świadomym użytkownikiem takiego budynku. Druga rzecz to odpowiedni wybór działki lub odpowiednio dobrany projekt do działki. Budynki energooszczędne dużą część swojego zapotrzebowania energetycznego czerpią z energii słonecznej. Źle zorientowany budynek względem stron świata będzie mieć tej darmowej energii za mało. Następną rzeczą jest dobrze i rzetelnie przygotowany projekt. Nie da się z projektu normalnego budynku zrobić budynku o bardzo dobrych parametrach energooszczędnych, warto o to zadbać już na samym początku. Kolejną bardzo ważną rzeczą jest dobre wykonanie budynku, tak by nie tracić niepotrzebnie ciepła, które wypływa przez ewentualne nieszczelności. Podsumowując, chcąc wybudować dom energooszczędny, warto zasięgnąć pomocy specjalistów z zakresu projektowania i wykonawstwa.

Jak Pan wspomniał, główne oszczędności uzyskuje się dzięki odpowiedniemu ogrzewaniu budynku. Jakie technologie najlepiej sprawdzają się w polskich warunkach?
Na pewno warto zainwestować w system wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła. Już na starcie zapewni nam to zredukowanie zapotrzebowania o ok. 16kWh/m2 na rok. Obecnie, koszt takiej wentylacji jest bardzo mały a zyski z jej stosowania bardzo duże. Drugą rzeczą jest system ogrzewania o bardzo dobrej sprawności, tak by niepotrzebnie nie tracić energii na straty systemu. Bardzo dobrze sprawdza się wodne ogrzewanie podłogowe dające zarówno spory komfort użytkowania jak i niskie rachunki za ciepło. Wciąż najtańszym w inwestycji źródłem ciepła jest gaz. Niestety jego jednostkowe ceny mogą, i prawdopodobnie będą rosnąć. By uniezależnić się od tego można rozważać alternatywne źródła ciepła z odnawialnych źródeł.

Domy energooszczędne i pasywne muszą być szczelne. A co ze świeżym, czystym powietrzem?
W takich domach stosowana jest wentylacja mechaniczna nawiewno-wywiewna z odzyskiem ciepła. Gwarantuje to brak strat ciepła do atmosfery oraz bardzo duży komfort użytkowników. Wentylacja grawitacyjna jest systemem niekontrolowalnym, w bardzo dużym stopniu zależy od warunków atmosferycznych a tym samym nie jest w stanie zapewnić nam świeżego powietrza przez cały rok. Zupełnie inaczej działa wentylacja mechaniczna, która możemy dostosować do naszych potrzeb tak by przez cały czas dostarczała nam bardzo świeżego, przefiltrowanego powietrza do pomieszczeń, w których przebywają ludzie. Tym samym, taka wentylacja w bardzo skuteczny sposób usuwa powietrze zużyte wywiewając jest z pomieszczeń „mokrych” takich jak kuchnie czy łazienki. Dzięki temu mamy zapewnione zarówno dostawy świeżego powietrza jak i jego cyrkulowanie po całym domu.

Mitów na temat budownictwa energooszczędnego jest wiele. Gdzie można znaleźć rzetelne informacje związane z rozwiązaniami energooszczędnymi?
Wiele informacji można uzyskać w przewodnikach takich jak Przewodnik Domów Czystej Energii. W takich publikacjach można znaleźć informację od ekspertów w dziedzinie budowania energooszczędnego. Warto również zgłosić się do pracowni projektowych, które oferują takie usługi. Ważnym i cennym źródłem informacji może być również Edukator, narzędzie umożliwiające sprawdzenie, jakie efekty energetyczne oraz ekonomiczne przyniesie wprowadzenie zmian w projekcie wybranego domu, w łatwy i przyjazny sposób pokaże potencjalnemu inwestorowi rzeczy, na które warto zwrócić uwagę. Świadomy inwestor, to połowa sukcesu.

Dziękuję za rozmowę.

Rozmowa przeprowadzona w marcu 2014 przez Joannę Szubierajską dla portalu Ekologia.pl

< Powrót